Nhà thuốc Hưng Thịnh

Vào mùa hè, đi cùng với sự nở rộ của mùa du lịch biển thì tình trạng sứa cắn người cũng không ngừng gia tăng theo. Vậy chúng ta có thể làm cách nào để biết được mình đã bị sứa cắn và cách xử lý khi bị sứa cắn như thế nào?

Việc sứa cắn người, đặc biệt là cắn trẻ nhỏ không còn là điều xa lạ nhưng do bố mẹ thiếu kiến thức về vấn đề này nên việc xử lý tình huống còn chậm, gây ra nhiều hậu quả không tốt ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nhỏ cũng như các thành viên trong gia đình mình. Nếu bạn đang lo lắng về sứa cắn người khi đi tắm biển và cách xử lý khi bị sứa cắn như thế nào cho hiệu quả, hãy đón đọc những thông tin dưới đây của Nhà Thuốc Hưng Thịnh nhé!

Bài viết này có gì?

Đặc điểm của sứa biển

Sứa (hay sưa sứa) là những sinh vật biển thuộc loài động vật không xương sống duy nhất của ngành Thích ty bào, thuộc lớp Scyphozoa. Chúng tồn tại từ đầu kỷ Cambri cho đến tận thời điểm hiện tại. Sứa rất đa dạng và có thể thích nghi được với nhiều loại môi trường biển khác nhau.

Sứa có một thân hình trong suốt với các xúc tu rất dài

Chúng có một thân hình trong suốt hình vòm với các xúc tu rất dài, có thể lên đến 60m và trong mỗi xúc tu đó có chứa hàng ngàn những sợi lông dạng xoắn giống những chiếc gai. Một số loài sứa có xúc tu chứa nọc độc, gây ngứa và có thể gây bỏng da. Sứa co bóp dù khi di chuyển, đẩy nước qua lỗ miệng và tiến về phía ngược lại.

Các triệu chứng khi bị sứa cắn

Loài sứa có rất nhiều ở vùng biển, khi đi tắm biển nếu bạn không cẩn thận thì có thể bạn sẽ bị sứa cắn bất kỳ lúc nào. Trên xúc tu của những con sứa biển sống có chứa rất nhiều độc tố trong các tế bào châm (Nematocyst). Khi sứa cắn người, độc tố từ xúc tu sẽ thẩm thấu qua da và đi vào cơ thể người, dẫn đến ảnh hưởng cho sức khỏe của con người, thậm chí có thể gây nguy hiểm tới tính mạng.

Việc sứa cắn người thì không phải chỉ mùa hè mới có mà mùa nào cũng có. Tuy nhiên, vào mùa này, mọi người đi du lịch, tắm biển nhiều hơn nên khả năng bị sứa cắn cũng theo đó mà nhiều hơn so với thông thường. Thêm vào đó, sứa lửa là loại sứa độc nhất, còn những loại sứa biển khác tuy cũng độc nhưng mức độ gây độc của chúng nhẹ hơn và biện pháp xử lý cũng sẽ đơn giản hơn.

Những biểu hiện nhẹ khi bị sứa cắn thường là các phản ứng ngoài da, ví dụ như: Rát, ngứa, toàn thân thấy khó chịu, nổi mẩn đỏ, chỗ vết thương có dạng thẳng hoặc xoắn và nổi đầy những bọng nước.

Nổi mẩn đỏ và ngứa là một trong hai triệu chứng nhẹ khi bị sứa cắn

Những biểu hiện nặng có thể sẽ gặp phải như: Người tím tái, khó thở, đau đầu, buồn nôn, bị tức ngực, bị đau bụng, nôn ói, tụt huyết áp, tiêu chảy nhiều, mạch đập chậm hoặc nhanh hơn so với bình thường… Khi xuất hiện những biểu hiện bệnh nặng này, cần đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời, tránh tình trạng sốc phản vệ.

Bên cạnh đó, thông thường vào khoảng 15 phút sau lúc bị sứa cắn (tức là khi bệnh nhân đang ở trong tình trạng bán cấp) thì bàn tay, bàn chân người bệnh sẽ bị nổi mẩn, ngứa từng vùng da rồi nổi mề đay khắp toàn thân. Huyết áp của bệnh nhân lúc này cũng sẽ thấp hơn, mạch đập nhanh hơn, ra mồ hôi nhiều, đau bụng, tiêu chảy, chảy nước mũi, nước mắt, ho khan, nôn ói, khó thở…Lúc này cũng cần phải đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay.

Xử lý khi bị sứa cắn như thế nào?

Sau khi nhận ra bị sứa cắn, bạn cần có những biện pháp xử lý kịp thời để tránh những chuyển biến xấu, ảnh hưởng tới sức khỏe. Dưới đây là một số cách xử lý khi bị sứa cắn bạn có thể làm khi phát hiện có người bị sứa cắn.

Với trẻ em khi bị sứa cắn

Trước hết, phụ huynh và người thân của trẻ cần phải hết sức bình tĩnh, xoa dịu cơn hoảng loạn của trẻ. Sau đó, cần ngay lập tức lấy nhanh con sứa ra khỏi cơ thể của trẻ, lưu ý nhớ đeo găng tay hoặc túi nilon để hạn chế tối đa việc tiếp xúc với độc tố tiết ra từ xúc tu của sứa.

Cố gắng giữ cho trẻ không cử động, đặc biệt là ở vùng da đang bị tổn thương rồi nhanh chóng rửa sạch vết thương bằng nước biển hay cồn, amoniac, nước giấm, soda, nước cốt chanh pha loãng (tỉ lệ cồn, amoniac, nước giấm, soda, nước cốt chanh pha loãng với nước ngọt là 1:10). Không dùng nước ấm, nước ngọt để tránh làm cho vết thương trở lên nghiêm trọng hơn.
Sử dụng những vật có cạnh như muỗng, bìa sách cứng, vỏ sò, mảnh cây cạo nhẹ nhàng lên vết sứa cắn để loại bớt những tế bào độc của sứa vẫn còn trên da, chườm đá lạnh khoảng 1 tiếng để giảm đau.
Thoa kem chứa thành phần corticoid, kháng histamin lên da giúp giảm ngứa, sưng.
Nếu trẻ có biểu hiện hoảng hốt, nổi mẩn đỏ, nghẹt mũi, khó thở, sợ sệt, nóng bừng, ớn lạnh, đau bụng, nôn, ngứa, đau đầu, phù mắt – môi, buồn nôn…thì nên đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất vì lúc này trẻ đang có những dấu hiệu của triệu chứng sốc phản vệ, nếu việc xử lý không nhanh chóng có thể sẽ gây hại cho sức khỏe của trẻ, nặng hơn sẽ có thể dẫn đến tử vong.
Sau khi sơ cứu cho trẻ, vẫn nên theo dõi trong vòng 8 tiếng, nếu trẻ vẫn còn cảm thấy đau, có các triệu chứng như đau bụng, khó thở, buồn nôn, đau đầu, nôn…thì nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay để thăm khám kịp thời.

Với người lớn khi bị sứa cắn

Cũng giống như trẻ nhỏ, người lớn khi bị sứa cắn cũng cần phải bình tĩnh, loại bỏ xúc tu sứa độc hại trên da bằng bao tay hoặc túi nilon. Sau đó, rửa sạch vết thương bằng những dung dịch đã được nêu ở trên và dùng vật có cạnh để loại bỏ đi những tế bào chứa độc tố còn bám trên da.
Để giảm đau khi bị sứa cắn, bệnh nhân có thể thoa kem chứa thành phần corticoid, kháng histamin, uống paracetamol để giảm sưng, ngứa trên da.
Nếu tình trạng dần trở nên nghiêm trọng hơn cần đến bệnh viện ngay để điều trị kịp thời.

Thoa kem để giảm đau khi bị sứa cắn

Khi tắm biển, để có thể chủ động và hạn chế tối đa khả năng đối mặt với việc bị sứa cắn, nếu bạn thấy cơ thể khó chịu hay bị ngứa, cần lên bờ ngay và kiểm tra xem có phải bị sứa cắn hay không để kịp thời phát hiện và điều trị đúng lúc, tránh các tình trạng xấu xảy ra. Nhà Thuốc Hưng Thịnh chúc bạn và gia đình có một mùa du lịch biển vui vẻ và thật an toàn!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Lưu ý:
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.