Trong cơ thể lục phủ ngũ tạng là những bộ phận nào?

Nhà thuốc Hưng Thịnh

Chắc hẳn chúng ta đều đã từng nghe đến thuật ngữ “lục phủ ngũ tạng”. Nghĩa là các cơ quan trong cơ thể con người cùng phối hợp tạo thành một “cỗ máy” hoàn chỉnh phòng chống bệnh tật, nuôi dưỡng cơ thể phát triển. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, hãy đọc bài viết dưới đây để có những thông tin hữu ích nhất về lục phủ ngũ tạng là những bộ phận nào nhé!

Thuật ngữ “lục phủ ngũ tạng” đề cập đến các cơ quan nội tạng của cơ thể. Các cơ quan này phối hợp với nhau tạo thành một chỉnh thể giúp cơ thể phát triển, giúp cơ thể khỏe mạnh, phòng chống bệnh tật. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về lục phủ ngũ tạng là những bộ phận nào và chức năng của chúng.

Lục phủ ngũ tạng là những bộ phận nào?

Lục phủ ngũ tạng là những bộ phận nào? Chúng là một nhóm các cơ quan, theo chức năng của mình, người ta chia thành lục phủ và ngũ tạng. Trong đó các cơ quan chịu trách nhiệm dự trữ, co bóp và biến đổi được xếp vào nhóm “ngũ tạng” và những cơ quan chịu trách nhiệm thu gom và vận chuyển chúng vào nhóm “lục phủ”. Cụ thể:

• Ngũ tạng: Là những cơ quan vận chuyển huyết, tân, lỏng, khí và thần, có vai trò rất quan trọng trong cơ thể con người. Chúng bao gồm tâm (tim), can (gan), tỳ (lá lách), phế (phổi), cật (thận). Ngũ tạng là một cơ quan kết nối và liên kết với nhau, hoạt động theo chu kỳ.
• Lục phủ: Là nói về cơ quan tiếp nhận thức ăn, nước uống,… được các cơ quan cải biến để hấp thụ và nuôi dưỡng cơ thể, đồng thời đào thải các chất độc hại ra bên ngoài để phòng bệnh hiệu quả. Có 6 cơ quan chính bao gồm: Chất nhầy (mật), vị (dạ dày), tiểu trường (ruột non), đại trường (ruột già), bàng quang (bọng đái), tam tiêu (thượng tiêu, trung tiêu và hạ tiêu).

Các cơ quan trong cơ thể con người được chia thành lục phủ và ngũ tạng

Theo đông y liên quan đến thuyết ngũ hành, lục phủ ngũ tạng là những bộ phận nào được chia như sau:

• Kim: Phổi và ruột già.
• Mộc: Gan và mật.
• Thủy: Thận và bàng quang.
• Hỏa: Tim và ruột non.
• Thổ: Lá lách và dạ dày.

Cùng với câu hỏi “lục phủ ngũ tạng là những bộ phận nào?” thì vai trò của ngũ tạng và lục phủ cũng là một kiến thức thú vị bạn cần biết. Khám phá nội dung này ngay sau đây.

Vai trò của lục phủ trong cơ thể

Lục phủ có vai trò hấp thụ, tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn thành chất dinh dưỡng, đồng thời đào thải chúng ra khỏi cơ thể. Cụ thể công năng của Lục phủ như sau:

Dịch mật

Là dịch nằm trong túi mật của con người nơi chum tiết ra mật. Mật giúp tiêu hóa thức ăn trong trường đại học. Vì vậy, nếu mắc bệnh đi ngoài ra dịch nhầy sẽ khiến cơ thể vàng da, đắng miệng, nôn nhiều.

Vị

Là dịch của dạ dày tiết ra để tiêu hóa thức ăn đưa vào cơ thể sau đó dẫn xuống ruột non. Tây Tạng và các dinh thự hoàng gia luôn được kết nối với nhau. Trong Đông y, Chí được coi là gốc của con người.

Tiểu trường

Điều này liên quan về mặt logic với việc tâm đảm nhiệm vai trò loại bỏ da khi lá lách hấp thụ hóa học tinh chất hấp thụ từ ruột non để nuôi dưỡng cơ thể và hướng chất thải đến ruột già.

Đại trường

Ruột già tham gia vào quá trình chất thải, lưu trữ và bài tiết chất thải. Khi bị bệnh sẽ gây ra tình trạng phân lạnh hoặc lỏng, đôi bụng, táo bón, đau bụng hoặc đi tiêu không tự chủ.

Bàng quang

Lưu trữ và bài tiết nước tiểu thông qua quá trình khí hóa và phối hợp của thận với ruột. Có bệnh thì tiểu rắt, tiểu buốt, đau tức vùng bụng dưới.

Tam tiêu

Thượng, trung bình và hạ. Phần trên của đường tiêu hóa từ miệng đến tim của dạ dày chứa các cơ quan của tim và phổi. Trung khu nằm từ tâm của dạ dày đến môn vị của dạ dày, nơi tập trung các cơ quan lá lách và dạ dày. Phần dưới của đường tiêu hóa từ môn vị – dạ dày đến các cơ quan nội tạng của hậu môn, đến thận. Tam tiêu kết hợp chức năng khí hóa và vận chuyển nước, thức ăn và bảo vệ các cơ quan trong cơ thể.

Lục phủ có vai trò hấp thụ, tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn thành chất dinh dưỡng

Vai trò của ngũ tạng trong cơ thể

Tạng tâm

Tâm là nói đến trái tim, là cơ quan đầu tiên trong 6 cơ quan trong cơ thể con người, có vai trò quan trọng, nó là trung tâm của quân và mọi chức năng của cơ thể. Do đó cơ quan tâm thần chỉ đạo, biểu đạt và thể hiện tất cả các chức năng của cơ thể. Vai trò cụ thể của các tạng phủ của tâm theo thuyết tạng phủ của cơ thể như sau:

• Tâm chủ huyết mạch: Chức năng này khẳng định rằng tâm giúp làm đầy các mạch máu, con đường kéo dài đến tất cả các cơ quan của tâm trí. Các mạch máu có nhiệm vụ cung cấp chất dinh dưỡng và nuôi dưỡng cơ thể. Người tuần hoàn tốt thì da dẻ tươi tắn, sắc mặt hồng hào, ngược lại người tuần hoàn kém thì da vàng, xấu, người mệt mỏi.
• Tâm tàng thần: Thần là sự thể hiện của trí óc, lý trí và sự khôn ngoan của con người. Người ưa nhìn có trí thông minh, giàu sức sống, hành động lý trí, ứng xử nhanh nhẹn. Ngược lại, người tâm thần kém thường hay quên, hay căng thẳng, stress, suy nghĩ lung tung…
• Tâm chủ hãn: Đại diện cho mồ hôi trong y học cổ truyền, một chất thoát ra khỏi cơ thể qua các lỗ chân lông. Theo điều này, làm chủ có nghĩa là tâm trí kiểm soát các bệnh lý của Khan, chẳng hạn như Khan, tự hận và không phải Khan. Trong trường hợp có vấn đề về tâm trạng, Khan giải phóng theo tâm trạng, tình huống và tình trạng cụ thể.
• Tâm khai khiếu ra lưỡi: Ngôn ngữ là một trong những biểu hiện bên ngoài của tâm trí. Như vậy, khi trí óc hoạt động tốt thì lưỡi đỏ hồng, linh hoạt, ăn nói lưu loát. Ngược lại, khi trí óc hoạt động không tốt, ngôn ngữ nhợt nhạt và không rõ ràng.

 Một số bệnh liên quan đến nội tạng tâm có thể kể đến như thiếu máu, hồi hộp, tím tái, đau tim,…

Tạng can

Can liên quan đến gan, một cơ quan đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể chuyển hóa thức ăn thành chất dinh dưỡng để nuôi dưỡng cơ thể. Ngoài ra, nhiệm vụ của gan còn là lọc các chất độc hại ra khỏi cơ thể, đảm bảo hoạt động bình thường của các cơ quan khác. Trong ngũ tạng nội tạng thì bình có những vai trò và chức năng sau:

• Can tàng huyết: Tức là bình có vai trò dự trữ máu và di chuyển đến các tế bào của cơ thể, giúp cơ thể hoạt động khỏe mạnh. Trong suốt phần còn lại của cơ thể, máu trở lại gan. Khi máu không được bơm đến gan sẽ gây ra các triệu chứng như bồn chồn, lo lắng, mất ngủ,… Ở những người mà chức năng đông máu không hoạt động còn khiến cơ thể xanh xao, gầy còm, mệt mỏi, đắng miệng,…
• Can chủ cân: Khi cơ thể hoạt động kém sẽ làm cho cơ thể khó căng thẳng để giảm cân. Tình trạng này khi xuất hiện ở trẻ em sẽ khiến trẻ chậm lớn, chậm nói, teo cơ,…
• Can điều tiết: Chức năng bài tiết chính là thể hiện vai trò tiết mật và men gan. Chức năng này hoạt động tốt sẽ giúp tỳ vị thực hiện chức năng tiêu hóa tốt hơn, ngược lại, nó gây ra các triệu chứng như ăn không tiêu, đầy bụng, tức ngực, vàng da và lú lẫn ở những người chức năng kém. rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, … 

 Một số bệnh về can như thân nhiệt, vàng da, tiêu hóa, sưng tấy, đau hạ sườn, …

Các chức chứa đựng, co bóp, chuyển hóa sẽ thuộc nhóm Tạng

Tạng tỳ

Tỳ là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn và các chất dinh dưỡng. Lá lách chứa ruột non, dạ dày (bao tử), tuyến tụy và tuyến nước bọt. Lục phủ ngũ tạng có các chức năng sau: 

• Tỳ ích khí sinh huyết: Chức năng kiện tỳ, bổ khí chỉ là bồi bổ Khí trong cơ thể và tạo ra nguồn năng lượng làm ổn định các cơ quan khác. Tỳ vị khỏe mạnh giúp cơ thể bổ sung tài khí, ngược lại, nếu tỳ vị hư yếu thì xanh xao, huyết vàng, người mệt mỏi.
• Tỳ chủ vận hóa: Chức năng này liên quan đến việc tiêu hóa thức ăn thành chất dinh dưỡng và tái chế nước trong cơ thể. Vai trò chủ động của lá lách hoạt động với các cơ quan khác như bàng quang giúp trao đổi chất lỏng trong cơ thể và kết hợp với các ống phế quản để lọc máu hiệu quả hơn.
• Tỳ chủ nhiếp huyết: Tỳ hưu giúp máu lưu thông đều trong các mao mạch. Nếu chấn thương làm cho máu đọng lại hoặc chảy ra, nó cũng ảnh hưởng đến chức năng và chức năng của lá lách.
• Tỳ chủ cơ nhục và chân tay: Với chức năng này, lá lách khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh và phát triển tốt. Ngược lại, tỳ vị hư yếu khiến cơ thể thay đổi hình dạng, chân tay xanh xao, hốc hác, suy dinh dưỡng.
• Tỳ chủ thăng: Khí cao hơn giúp các cơ quan khác hoạt động tốt hơn, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn. Ngược lại, Tỳ vị bị tổn thương, Khí hư trượt xuống sẽ dễ dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh ở phần dưới tiêu hóa.
• Tỳ khai khiếu ra miệng: Tỳ hoạt động tốt giúp cải thiện tiêu hóa và tăng cảm giác thèm ăn. Ngược lại, tỳ vị hư yếu sẽ ảnh hưởng đến tiêu hóa, ăn không ngon, ngủ không yên và ảnh hưởng đến toàn thân.

Tạng phế

Phế có nghĩa là phổi – cơ quan hô hấp quan trọng của cơ thể. Chức năng của tạng phủ trong ngũ tạng như sau: 

• Phế chứa khí: Thở là chức năng chính của nội tạng và có vai trò quan trọng trong việc mang lại sinh khí cho cơ thể. Tất cả các chức năng của cơ thể ngừng hoạt động khi thiếu thở. Nhiệm vụ của các loại khí thải là tiếp nhận oxy vào cơ thể, sau đó lọc và thải ra môi trường một lượng khí cacbonic (CO2) nhất định. Chu kỳ này được lặp lại để cung cấp oxy cho các chức năng của cơ thể.
• Phế hợp bì mao: Chức năng này được thể hiện ở khả năng đóng mở các lỗ chân lông của cơ thể của các cơ quan nội tạng. Ngược lại, phổi hoạt động kém sẽ ảnh hưởng đến quá trình đóng mở, các tác nhân gây bệnh có thể xâm nhập vào cơ thể và gây ra các bệnh như ho, đờm, hen suyễn… Phổi là cơ quan có vai trò quan trọng khi phổi bị tổn thương, ảnh hưởng đến sự lưu thông của chất lỏng và gây ứ đọng, gây sưng tấy.
• Phế chủ thanh: Cơ quan chịu trách nhiệm tạo ra giọng nói và âm thanh. Những người có phổi khỏe mạnh có giọng nói to, rõ ràng và rõ ràng; ngược lại, người bị tổn thương phổi thì giọng nói bị khàn và có thể kèm theo các triệu chứng như ho, sốt và có chất nhầy,… 
• Mũi là cơ quan liên quan mật thiết đến phổi. Do đó, phổi khỏe thì thở nhịp nhàng, phổi yếu thì rối loạn nhịp thở, khó thở và thở khò khè.

Tạng thận

Thận là cơ quan có giá trị về chức năng của ngũ tạng, thận ở vị trí điều hòa. Theo y học cổ truyền Trung Quốc, thận quyết định mọi tình trạng của cơ thể con người. Chức năng của lục phủ tạng thận như sau: 

• Thận ẩn: Chức năng này của thận giúp cải thiện chức năng và sức khỏe của tứ chi. Trong bệnh suy thận làm giảm sinh lý, gây mệt mỏi và nguy hiểm hơn là các bệnh phụ khoa, vô sinh, hiếm muộn.
• Tuyến thượng thận sản sinh ra tủy: Nhiệm vụ của thận là sinh tủy, tạo tủy và nuôi dưỡng xương… Chính vì vậy mà thận yếu sẽ gây ra các bệnh về xương khớp như xương khớp, răng, đau lưng…
• Thận nhận khí: chức năng này thể hiện ở vai trò của thận trong quá trình hô hấp. Do đó sự thông khí kém của thận gây ra bệnh hen suyễn và thiếu hụt; ngược lại, thận tốt giúp cơ thể thoải mái, khỏe mạnh.
• Thận tạo ra hai âm và tai: Thận hoạt động kém, nhất là ở người già gây ù tai, điếc tai.

Như vậy, lục phủ ngũ tạng là những bộ phận nào của cơ thể đã được giải đáp. Chúng giúp cơ thể khỏe mạnh, phòng chống bệnh tật. Tìm hiểu và nắm rõ về chức năng của từng cơ quan lục phủ nội tạng sẽ giúp bạn tạo cho mình một lối sống tốt cho cơ thể và tránh những hành vi không lành mạnh, ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh tật.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Lưu ý:
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.