Cô đơn ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta như thế nào?

Nhà thuốc Hưng Thịnh

Cô đơn là một cảm giác chủ quan liên quan đến việc thiếu các tương tác xã hội kết hợp với một số yếu tố bên trong liên quan đến tính cách. Càng ngày, sự cô đơn càng được coi là một yếu tố nguy cơ dẫn đến một số kết quả tiêu cực về sức khỏe.

Cô lập và cô đơn với xã hội đều là nguồn gốc của căng thẳng mãn tính và tình trạng tăng động dẫn đến giảm chất lượng giấc ngủ, thay đổi sinh lý đối với sức khỏe tim mạch, suy giảm chức năng miễn dịch, ảnh hưởng đến nội tiết thần kinh và tăng nồng độ cortisol. Cùng với sức khỏe sinh lý kém, cô đơn có liên quan đến suy giảm nhận thức, trầm cảm và tử vong sớm.

Cô đơn là gì?

Mặc dù sự cô đơn, kết hợp với sự cô lập xã hội, có liên quan đến sức khỏe kém, nhưng việc xác định mối quan hệ nhân quả rất khó khăn vì các nghiên cứu chỉ mang tính chất quan sát. Các con đường sinh học đã được gợi ý như một lời giải thích cho tác động của sự cô đơn đối với cơ thể.

Chúng bao gồm mức độ hormone bảo vệ dẫn đến tác động xấu đến hệ tim mạch, điều hòa hệ thống miễn dịch và rối loạn điều hòa hệ thống nội tiết thần kinh do thiếu hoặc chất lượng giấc ngủ kém.

Hơn nữa, cô đơn làm tăng các hành vi có hại cho sức khỏe như uống quá nhiều rượu, ăn quá no, hút thuốc và hoạt động tình dục bình thường như một hình thức giải tỏa tâm lý. Cô đơn là cảm xúc chủ quan xuất phát từ sự cô lập với xã hội, hoặc do thiếu sự tin tưởng và kết nối với những người xung quanh.

Cô đơn có thể gây ra một số ảnh hưởng đến sức khỏe

Cô đơn, viêm nhiễm và căng thẳng

Cô đơn có liên quan đến các dấu hiệu sinh học của chứng viêm (interleukin-6, fibrinogen và protein phản ứng C). Viêm mãn tính có liên quan đến sự phát triển của bệnh tim mạch và các bệnh mãn tính khác có liên quan đến tử vong sớm.

Bên cạnh tác động của nội tiết tố, căng thẳng tâm lý có thể kích hoạt hệ thống thần kinh tự trị và khả năng tiếp cận vùng dưới đồi – tuyến yên – vỏ thượng thận (HPA), và việc kích hoạt mãn tính các hệ thống này có thể gây ra các tác động tiêu mòn lên hệ thống tim mạch, miễn dịch và trao đổi chất.

Mặc dù sự cô đơn có liên quan đến tình trạng viêm nhiễm hệ thống và tác động tiêu mòn trong hệ thần kinh, nhưng hướng của mối quan hệ nhân quả vẫn chưa được xác định.

Cô đơn như một yếu tố nguy cơ tử vong

Cô đơn làm tăng đáng kể nguy cơ tử vong sớm do mọi nguyên nhân và được cho là đối thủ với nguy cơ do hút thuốc, béo phì và lười vận động. Tỷ lệ tử vong tổng thể do cô đơn là 1,5, tương đương với việc hút thuốc lá nhẹ (15 điếu/ngày) vượt quá rủi ro do béo phì.

Những con số này được rút ra từ phân tích 148 nghiên cứu trên 300 và 8849 cá nhân trong 7,5 năm và chứng minh rằng ảnh hưởng của sự cô đơn không phụ thuộc vào các yếu tố nguy cơ khác.

Những người cô đơn trong thời gian dài có nguy cơ tử vong cao hơn

Cô đơn như một yếu tố nguy cơ tim mạch

Một đánh giá hệ thống gần đây sau đó là phân tích tổng hợp 16 nghiên cứu vùng dọc đã chứng minh rằng nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành là khoảng 29% và đột quỵ là 32%.

Mối liên quan này có thể so sánh với sự lo lắng và căng thẳng công việc cũng được coi là các yếu tố gây nguy cơ phát triển bệnh tim mạch vành. Phát hiện này chứng thực một loạt các bằng chứng hiện có chứng minh rằng sự cô đơn có khả năng dự báo tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong thấp.

Liên quan đến các tình trạng tim mạch khác, cô đơn đã được chứng minh là làm tăng huyết áp tâm thu; tác động này có thể có hại ở những người lớn tuổi khi độ cứng của động mạch tăng lên theo tuổi. Đây được gọi là tổng lực cản ngoại vi và là nguyên nhân chính gây tăng huyết áp tâm thu ở những người đến 40 tuổi.

Tăng huyết áp có thể dẫn đến xơ cứng động mạch sớm và làm tăng nguy cơ tăng huyết áp toàn thân. Kết quả là, những người cô đơn có thể phát triển các thay đổi cấu trúc trong động mạch thúc đẩy sự lắng đọng collagen và giảm độ đàn hồi của mạch.

Các con đường phân tử bị ảnh hưởng bởi sự cô đơn

Sự cô đơn làm sản sinh một số hormone xấu trong cơ thể

Đã có một số cơ chế được đề xuất của sự cô đơn liên quan đến bệnh tim mạch. Sự cô đơn kích hoạt khả năng tiếp cận HPA và hệ thần kinh giao cảm. Điều này sau đó dẫn đến sự thay đổi trong hành vi, bao gồm cả việc không hoạt động thể chất và thiếu ngủ.

Việc kích hoạt hệ thống thần kinh giao cảm làm tăng quá trình giảm bạch cầu đơn nhân trong tủy xương, gây ra sự mở rộng các tế bào bạch cầu tiền viêm. Hệ thống thần kinh giao cảm cũng kích thích sự chuyển động của bạch cầu đơn nhân từ lá lách.

Theo thời gian, căng thẳng xã hội có thể dẫn đến kháng glucocorticoid, điều chỉnh biểu hiện gen tiền viêm và tăng sản xuất cytokine của các tế bào miễn dịch. Glucocorticoid là hormone chi phối một số chức năng sinh lý. Chúng có liên quan đến việc ngăn chặn các chứng viêm, dị ứng và rối loạn miễn dịch cũng như thay đổi lượng đường trong máu và phân giải lipid.

Những tác động này giúp điều chỉnh chức năng miễn dịch để ngăn chặn phản ứng quá mức và tổn thương mô khi bị căng thẳng. Đề kháng với glucocorticoid sau đó dẫn đến viêm, teo cơ, mỡ trung tâm, gan nhiễm mỡ, loãng xương, kháng insulin, tăng huyết áp, trầm cảm và mất ngủ.

Cytokine cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng kháng glucocorticoid. Điều này dẫn đến sự gia tăng chứng viêm và căng thẳng oxy hóa có thể liên quan đến sự phát triển của các mảng xơ vữa động mạch và tăng huyết áp.

Sự giải phóng epinephrine và norepinephrine từ não và tuyến thượng thận cũng có thể gây co mạch, điều này cũng được tăng cường nhờ khả năng kháng glucocorticoid. Hơn nữa, kháng glucocorticoid cũng có thể làm giảm sự biểu hiện của tổng hợp oxit nitric nội mô, dẫn đến giảm sản xuất oxit nitric. Điều này sau đó làm suy giảm sự giãn mạch.

Điều này càng góp phần làm tăng huyết áp. Mặc dù những con đường này có liên quan đến những thay đổi sinh lý trong cơ thể, nhưng vai trò nhân quả của những cơ chế này vẫn chưa được chứng minh.

Vậy cô đơn ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta như thế nào? Hiểu được mối liên hệ và các con đường nhân quả giữa sự cô đơn và sức khỏe kém là cần thiết để có thể phát triển các chiến lược và biện pháp can thiệp để chống lại sự cô đơn.

Bảo Hân

Nguồn tham khảo: News Medical

Lưu ý:
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.