Bị chó dại cắn phải làm gì để giảm nguy cơ nhiễm bệnh?

Nhà thuốc Hưng Thịnh

Bệnh dại lây từ chó sang người chiếm tỷ lệ hơn 95% các ca mắc bệnh dại tại Đông Nam Á. Bị chó dại cắn nếu chủ quan, không sơ cứu đúng cách và tiêm phòng sớm dễ mất đi tính mạng. Bài viết này sẽ cho bạn biết bị chó dại cắn phải làm gì?

Bệnh dại chủ yếu lây truyền từ chó sang người thông qua vết cắn. Virus dại có thể tồn tại trong nước bọt của chó dại khoảng 10 ngày trước khi con chó phát bệnh. Vì vậy, khi bị chó cắn, dù những biểu hiện của bệnh dại chưa rõ ràng chúng ta cũng không được chủ quan. Virus dại sẽ xâm nhập từ vết thương, theo các dây thần kinh tấn công tủy sống và não. Khi tình trạng viêm não xuất hiện, những dấu hiệu bệnh dại ở người mới rõ ràng. Để giảm nguy cơ mắc bệnh, bị chó dại cắn phải làm gì?

Sơ cứu vết thương bị chó cắn

Việc đầu tiên chúng ta cần làm sau khi bị chó dại cắn là sơ cứu vết thương đúng cách. Chưa biết sơ cứu khi bị chó cắn như thế nào, bạn có thể tham khảo quy trình sau đây: 

• Nếu chó cắn vào những vùng có quần áo che chắn, cần dùng kéo cắt loại bỏ vải ở vùng vết thương. Khi chó cắn sẽ có dịch tiết nước bọt lưu lại trên vải. Cắt bỏ phần vải này sẽ giúp hạn chế lượng virus xâm nhập vào vết thương và cùng giúp việc sơ cứu dễ dàng hơn. 
• Xối rửa vết thương dưới vòi nước chảy mạnh. Trong cùng lúc dùng xà phòng đặc để vừa xối vừa rửa vết thương. Việc này cần làm liên tục trong 15 phút. 
• Dùng cồn và nước sát trùng để sát trùng lại vết thương. Cồn, xà phòng, nước sát trùng có thể phần nào làm bất hoạt virus gây bệnh dại. Nếu trong nhà không có sẵn cồn hay nước sát trùng, bạn có thể dùng rượu trắng nguyên chất. 
• Nếu vết thương chảy nhiều máu có thể dùng băng gạc ấn nhẹ lên vết thương để cầm máu. 

Sơ cứu vết thương chó cắn đúng cách

Trong khi sơ cứu vết thương do chó cắn, chúng ta cần lưu ý: Những người chưa biết bị chó dại cắn phải làm gì thường làm theo kinh nghiệm dân gian như bôi dầu hỏa, đắp lá, nặn bóp máu, bôi ớt bột… Điều này là phản khoa học và có thể gây nhiễm trùng vết thương.

Đến cơ sở y tế để được tư vấn tiêm phòng 

Khi bị chó dại cắn phải làm gì? Sau khi sơ cứu vết thương, người bị chó cắn nên đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và tư vấn tiêm phòng. Thông thường, sau khi chó cào, cắn, các bác sẽ sẽ cân nhắc chỉ định tiêm phòng uốn ván và tiêm phòng dại cho nạn nhân. 

Tiêm phòng uốn ván

Uốn ván cũng là một bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao không thua kém bệnh dại. Tất cả các vết thương hở trên da đều tiềm ẩn nguy cơ bị trực khuẩn uốn ván xâm nhập và gây bệnh. Căn cứ vào tình trạng thương tích, tiền sử tiêm uốn ván trước đây của nạn nhân, các bác sĩ sẽ quyết định có tiêm phòng uốn ván hay không. Thời gian tốt nhất để chích uốn ván là 24 giờ sau khi tiếp xúc với vi khuẩn uốn ván.

Các bác sĩ sẽ chỉ định nạn nhân cần tiêm phòng gì

Tiêm phòng bệnh dại

Bị chó dại cắn phải làm gì? Tiêm vắc xin phòng bệnh dại ở người là việc làm quan trọng nhất. Khi xác định con vật gây thương tích bị dại, việc tiêm phòng dại là bắt buộc và càng sớm càng tốt. Tùy từng trường hợp cụ thể, các bác sĩ có thể chỉ định chỉ tiêm duy nhất vắc xin phòng dại hay tiêm kết hợp huyết thanh kháng dại Immunoglobulin. Cần lưu ý:

• Không được chậm trễ trong tiêm phòng dại. Các ca bệnh tử vong vì bệnh dại đều đến từ nguyên nhân nạn nhân không tiêm phòng hoặc tiêm phòng quá muộn.
• Vắc xin phòng dại thế hệ mới ngày nay được chứng minh an toàn, không gây hại cho sức khỏe con người. Ngay cả phụ nữ mang thai và phụ nữ cho con bú khi bị chó dại cắn cũng có thể tiêm phòng mà không cần lo lắng vắc xin sẽ làm ảnh hưởng đến đứa trẻ. 
• Nếu huyết thanh kháng dại không có sẵn trong lần tiêm phòng đầu tiên, nạn nhân sẽ phải đợi đủ 7 ngày sau đó mới được tiêm. 

Sau khi tiêm vắc xin phòng dại, nạn nhân cần lưu ý: 

• Không sử dụng rượu, bia, chất kích thích sau khi tiêm phòng để tiện theo dõi sức khỏe một cách chính xác. 
• Nên dành thời gian nghỉ ngơi, không nên làm việc nặng vì vắc xin phòng dại có thể có những tác dụng phụ khiến cơ thể người tiêm mệt mỏi. 
• Sau khi tiêm phòng dại, nạn nhân không dùng các thuốc corticoid hay hormone tuyến yên ACTH.

Không dùng chất kích thích để tiện theo dõi sức khỏe

Bắt nhốt con vật bị bệnh dại

Bị chó dại cắn phải làm gì đối với con vật? 

• Con vật bị bệnh dại cần được bắt nhốt cẩn thận. Khi lùa nhốt con vật vào chuồng, chúng ta cần hết sức cẩn thận để tránh bị cắn vì chó mắc bệnh dại thể cuồng thường có biểu hiện hung hăng, thích tấn công. Việc nhốt chó dại còn giúp hạn chế con chó đi lang thang, tấn công và làm lây bệnh dại cho những con chó khác hoặc người khác. 
• Khu vực chuồng nuôi, khu vực có dịch tiết nước bọt hay dấu vết của con vật bị mắc bệnh dại cần được khử trùng sạch sẽ. 
• Khi con vật chết, chúng ta cần báo thú y địa phương tiêu hủy con vật bằng cách chôn hoặc đốt xác để tránh lây lan virus gây bệnh dại. 

Theo dõi sau tiêm phòng

Làm gì khi bị chó dại cắn? Việc tiếp theo cần làm là theo dõi sức khỏe sau tiêm phòng. Sau khi tiêm, người bị chó cắn nên lưu lại điểm tiêm chủng ít nhất 30 phút để theo dõi phản ứng phụ. Một số phản ứng phụ thường gặp của người tiêm vắc xin phòng dại như: 

• Tại vị trí tiêm có cảm giác ngứa châm chích, sưng đau.
• Sốt, đau cơ, đau đầu, mệt mỏi.
• Có thể chóng mặt, buồn nôn.
• Một số người bị phát ban, mẩn ngứa, nổi mề đay.

Nếu có bất cứ triệu chứng nặng nào, người bệnh cần được đưa đến bệnh viện nhanh chóng nhất. 

Khi bị chó dại cắn nên làm gì nhiều người còn chưa biết

Trên đây thông tin giúp bạn giải đáp cho câu hỏi “bị chó dại cắn phải làm gì?”. Để không phải hoang mang, lo lắng sau khi bị chó dại cắn, những người có nguy cơ cao bị phơi nhiễm với virus gây bệnh dại như bác sĩ thú y, cán bộ thú y các địa phương, người làm công việc nghiên cứu liên quan đến virus dại, người sống trong hoặc sắp đi đến vùng dịch vùng phát… nên chủ động tiêm dự phòng trước phơi nhiễm. 

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Lưu ý:
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.